Η γρίπη αλλάζει και μεταλλάσσεται διαρκώς- Όσα πρέπει να γνωρίζουμε φέτος

Η γρίπη αλλάζει και μεταλλάσσεται διαρκώς. Συχνά, ξαφνιάζει και τους ίδιους τους επιστήμονες.

Η γρίπη αλλάζει και μεταλλάσσεται διαρκώς- Όσα πρέπει να γνωρίζουμε φέτος
Διαβάζεται σε 2 λεπτά

Της Βίκυς Κουρλιμπίνη

Η γρίπη αλλάζει και μεταλλάσσεται διαρκώς. Συχνά, ξαφνιάζει και τους ίδιους τους επιστήμονες. Φέτος, όμως, ο αιφνιδιασμός είναι μεγάλος, όπως αναφέρουν σε δημοσίευμά τους οι ΝΥΤ.

Οι ειδικοί προετοιμάζονται για μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο. Η κυρίαρχη μορφή της γρίπης που εξαπλώνεται είναι η H3N2, υποκλάδος Κ.

Η H3N2 αποτελεί ένα γνώριμο στέλεχος,  ωστόσο ο συγκεκριμένος τύπος που κυκλοφορεί τώρα, ο υποκλάδος Κ,  είναι καινούργιος. Η παραλλαγή αυτή φέρει αρκετές μεταλλάξεις που τη διαφοροποιούν από τις προηγούμενες εκδοχές, καθιστώντας την "ένα ξαδερφάκι αυτού που είχαμε πάντα", όπως χαρακτηριστικά δήλωσε χαρακτηριστικά ο δρ Σκοτ Ρόμπερτς, επίκουρος καθηγητής λοιμωδών νοσημάτων στη Σχολή Ιατρικής του Yale. "Θα ήθελα να ήταν αδερφάκι", πρόσθεσε. "Αλλά δεν είναι".

Δεν είναι ακόμη σαφές αν ο υποκλάδος Κ προκαλεί πιο σοβαρή νόσο σε σύγκριση με παλαιότερες παραλλαγές της H3N2, σύμφωνα με τον Σκοτ Χένσλεϊ, καθηγητή μικροβιολογίας στην Ιατρική Σχολή Perelman του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια, ο οποίος ειδικεύεται στη μελέτη της γρίπης.

Ωστόσο, ο ιός είναι πιθανό να εξαπλωθεί περισσότερο από ό,τι τα προηγούμενα χρόνια, οδηγώντας σε αυξημένο συνολικό αριθμό λοιμώξεων. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ενδέχεται να διαφεύγει πιο αποτελεσματικά της ανοσίας που προσφέρουν τόσο τα εμβόλια όσο και οι προηγούμενες λοιμώξεις.

Η περσινή περίοδος της γρίπης ήταν η δυσκολότερη των τελευταίων σχεδόν δέκα ετών. "Συνήθως δεν βιώνουμε δύο κακές περιόδους γρίπης διαδοχικά", σημείωσε ο δρ Ρόμπερτς. "Ωστόσο, πολλοί από εμάς ανησυχούμε ότι με αυτό το νέο στέλεχος του υποκλάδου Κ, το οποίο είναι ελαφρώς πιο μεταλλαγμένο απ’ ό,τι συνήθως, κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί".

Φέτος, η γρίπη έκανε την εμφάνισή της νωρίτερα —και τα κρούσματα εκτοξεύθηκαν— σε σύγκριση με προηγούμενες χρονιές στην Ιαπωνία, την Αυστραλία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

"Αυτό που είναι σαφές είναι ότι η δραστηριότητα της γρίπης εντείνεται αυτή τη στιγμή", δήλωσε ο δρ Χένσλεϊ.

Η κορύφωση των κρουσμάτων εκτιμάται ότι θα σημειωθεί τον Ιανουάριο ή τον Φεβρουάριο, τροφοδοτούμενη από την αναμενόμενη αύξηση των μετακινήσεων και των κοινωνικών συναθροίσεων κατά τη διάρκεια του χειμώνα και των εορτών.

Είναι το εμβόλιο ακόμη αποτελεσματικό;

Εξαιτίας της σημαντικής εξέλιξης αυτού του στελέχους, ορισμένοι εκφράζουν ανησυχίες ότι το φετινό εμβόλιο της γρίπης ενδέχεται να αποδειχθεί λιγότερο αποτελεσματικό απ’ όσο είχαν αρχικά ελπίσει οι γιατροί. Παρ’ όλα αυτά, το εμβόλιο εξακολουθεί να παρέχει προστασία, συμβάλλοντας στην αποτροπή σοβαρής νόσησης.

Το εργαστήριο του δρ Χένσλεϊ εξετάζει αν όσοι έχουν εμβολιαστεί φέτος μπορούν να παράγουν αντισώματα ικανά να αντιμετωπίσουν τη νέα παραλλαγή. Τα προκαταρκτικά ευρήματα είναι ενθαρρυντικά. "Ενδέχεται η ασυμφωνία μεταξύ εμβολίου και στελέχους να είναι μικρότερη απ’ ό,τι πίστεψαν αρχικά πολλοί", ανέφερε.

Πρώιμα στοιχεία από την Αγγλία για τη φετινή περίοδο έδειξαν ότι το εμβόλιο ήταν περίπου 70–75% αποτελεσματικό στην πρόληψη νοσηλείας από γρίπη στα παιδιά και περίπου 30–40% αποτελεσματικό στους ενήλικες.

Όσοι δεν έχουν ακόμη εμβολιαστεί θα πρέπει να το πράξουν, ώστε να μειώσουν τον κίνδυνο σοβαρής ασθένειας, τόνισε η Σίμα Λάκνταουαλα, αναπληρώτρια καθηγήτρια μικροβιολογίας και ανοσολογίας στη Σχολή Ιατρικής του Πανεπιστημίου Emory.

Τι γνωρίζουμε για τα συμπτώματα και τη θεραπεία;

Παρότι ο εμβολιασμός αποτελεί το σημαντικότερο μέσο προστασίας, οι γιατροί συνιστούν και τη λήψη βασικών προληπτικών μέτρων.

"Το εμβόλιο είναι η πανοπλία σας", ανέφερε η δρ Λάκνταουαλα. "Σας προστατεύει από το να δεχθείτε βαριά πλήγματα. Δεν αρκεί όμως από μόνο του για να κερδίσετε τον πόλεμο".

Το συχνό πλύσιμο των χεριών, η χρήση μάσκας σε πολυσύχναστους χώρους και η όσο το δυνατόν καλύτερη βελτίωση του αερισμού μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο μόλυνσης. Το ίδιο ισχύει και για την απολύμανση επιφανειών, όπως τα κινητά τηλέφωνα, τα χερούλια των θυρών και οι πάγκοι, όπου ο ιός της γρίπης μπορεί να επιβιώσει για περισσότερο από μία ημέρα.

Η γρίπη συνήθως εκδηλώνεται πιο απότομα σε σύγκριση με άλλους αναπνευστικούς ιούς: πολλοί ασθενείς περιγράφουν την αίσθηση σαν να τους χτύπησε φορτηγό, σε αντίθεση με τη σταδιακή εμφάνιση καταρροής και πονόλαιμου που συχνά συνοδεύει την Covid. Πυρετός, ρινική συμφόρηση, ρίγη και γενικευμένοι μυϊκοί πόνοι αποτελούν χαρακτηριστικά συμπτώματα της γρίπης.

Οδηγίες από τον ΕΟΔΥ

Όπως αναφέρει ο ΕΟΔΥ, σύμφωνα με εκτίμηση κινδύνου που εκδόθηκε από το ECDC στις 20 Νοεμβρίου 2025, ο κίνδυνος για τον γενικό πληθυσμό, σε περίπτωση επικράτησης του υποκλάδου Κ του Α(Η3) στη φετινή περίοδο επιτήρησης, θεωρείται μέτριος, ενώ θεωρείται υψηλός για τον πληθυσμό που ανήκει σε ομάδα υψηλού κινδύνου (άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω, άτομα με υποκείμενα νοσήματα και άλλες χρόνιες παθήσεις, έγκυες γυναίκες, ανοσοκατασταλμένα άτομα, άτομα που διαβιούν σε δομές μακροχρόνιας φροντίδας κλπ).

Στο πλαίσιο των ανωτέρω και ενόψει της εορταστικής περιόδου, ο ΕΟΔΥ συστήνει:

•   Εμβολιασμό κατά της γρίπης, χωρίς καθυστέρηση, κυρίως στις ομάδες υψηλού κινδύνου. Ο εμβολιασμός παραμένει το καλύτερο μέτρο πρόληψης, καθώς παρέχει σημαντική προστασία έναντι της σοβαρής νόσησης και του θανάτου από γρίπη.

•  Άμεση έναρξη αντι-ιϊκής αγωγής σε άτομα υψηλού κινδύνου για επιπλοκές της γρίπης, επί εμφάνισης συμβατής συμπτωματολογίας, με ή χωρίς θετική διαγνωστική δοκιμασία. Σε περίπτωση συρροής κρουσμάτων σε κλειστές δομές, όπως δομές μακροχρόνιας φροντίδας, θα πρέπει να εξετάζεται η χορήγηση προφυλακτικής αντι-ιϊκής αγωγής.

• Εφαρμογή προστατευτικών μέτρων, που περιλαμβάνουν συχνό πλύσιμο των χεριών, αποφυγή επαφής των χεριών με μύτη και στόμα, χρήση μάσκας σε κλειστούς χώρους με συνωστισμό για τις ομάδες υψηλού κινδύνου, αναπνευστική υγιεινή (κάλυψη βήχα και φτερνίσματος), καλό αερισμό των χώρων, παραμονή στο σπίτι και χρήση μάσκας σε περίπτωση εμφάνισης συμπτωμάτων.