Του Τάσου Δασόπουλου
Εκτός των άλλων ωφελειών, όπως η μείωση του συνολικού κόστους εξυπηρέτησης, η μείωση κινδύνου από διεθνείς κρίσεις και οι νέες αναβαθμίσεις για την Ελλάδα, η πρόωρη αποπληρωμή του χρέους θα βοηθήσει και στην αύξηση της παραγωγικότητας της οικονομίας σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής.
Στην τριμηνιαία έκθεση του το ΓΠΒ τονίζει ότι η πρόωρη αποπληρωμή χρέους επιταχύνει τη μείωση του χρέους, βάζει τις βάσεις για περαιτέρω αναβαθμίσεις της πιστοληπτικής αξιολόγησης της χώρας, περιορίζει την έκθεση σε μελλοντικές αυξήσεις επιτοκίων και απαλλάσσει τον Κρατικό Προϋπολογισμό από σημαντικούς μελλοντικούς τόκους. Επίσης, με βάση και τα συμπεράσματα από την ανάλυση της σχέσης χρέους-παραγωγικότητας, η ανωτέρω αποπληρωμή έχει οφέλη και σε όρους παραγωγικότητας, καθώς οδηγεί ταχύτερα προς το κατώφλι κάτω από το οποίο η σχέση χρέους-παραγωγικότητας παύει να είναι αρνητική, με θετικές επιπτώσεις τελικά και στους μισθούς.
Σε μια εμπειρική ανάλυση στη σχέση χρέους-παραγωγικότητας το Γραφείο υπολόγισε ότι κατά τη διάρκεια της δεύτερης φάσης, που περιλαμβάνει τα έτη 2009 έως 2019, ο μέσος όρος αύξησης του λόγου χρέους-ΑΕΠ κατά 78 ποσοστιαίες μονάδες περίπου συνδέθηκε με απώλεια της συνολικής παραγωγικότητας κατά 13,1% και της παραγωγικότητας της εργασίας κατά 12,7% σε σχέση με τη μακροχρόνια τάση τους.
Δεδομένου ότι η παραγωγικότητα έχει αποτελέσει τον βασικό μοχλό οικονομικής μεγέθυνσης στην Ελλάδα τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, τα παραπάνω αποτελέσματα έχουν ιδιαίτερη σημασία στις προτεραιότητες οικονομικής πολιτικής. Δείχνουν ότι η σχέση δημοσίου χρέους με την παραγωγικότητα (και κατ’ επέκταση με το ΑΕΠ) αλλάζει ουσιωδώς όταν ο λόγος χρέους-ΑΕΠ υπερβεί την περιοχή του 100%: κάτω από αυτό το εύρος η σχέση είναι ουδέτερη, ενώ πάνω από αυτό η αύξηση του δημοσίου χρέους συνδέεται με χαμηλότερο επίπεδο συνολικής παραγωγικότητας και παραγωγικότητας της εργασίας. Οι ιδιωτικές επενδύσεις φαίνεται να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην επιβράδυνση της παραγωγικότητας και της οικονομικής μεγέθυνσης όταν το χρέος αυξάνεται, καθώς η μετάβαση στο "καθεστώς υψηλού χρέους" συμπίπτει με σημαντική πτώση του μεριδίου των ιδιωτικών επενδύσεων στο ΑΕΠ (από 13,8% στο καθεστώς χαμηλού χρέους σε 8,9% στο καθεστώς υψηλού χρέους). Η συσσώρευση δημοσίου χρέους πλήττει τις ιδιωτικές επενδύσεις με δύο βασικούς τρόπους.
Πρώτον, η διόγκωση του χρέους και η επιδείνωση της πιστοληπτικής αξιοπιστίας αυξάνουν τα ασφάλιστρα κινδύνου και τα πραγματικά επιτόκια δανεισμού, περιορίζοντας την πρόσβαση του ιδιωτικού τομέα σε χρηματοδότηση – εξέλιξη που στην ελληνική κρίση χρέους οδήγησε σε εκτίναξη των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων και ουσιαστικό αποκλεισμό της χώρας από τις αγορές.
Δεύτερον, η διατήρηση υψηλών επιπέδων χρέους οδηγεί σε στρεβλωτική χρηματοδότηση, μέσω αυξημένων φόρων στην εργασία και στο κεφάλαιο και περικοπών παραγωγικών δημοσίων δαπανών, μειώνοντας την καθαρή απόδοση του ιδιωτικού κεφαλαίου και αποθαρρύνοντας περαιτέρω τις ιδιωτικές επενδύσεις. Οι ασθενέστερες ιδιωτικές επενδύσεις μειώνουν το ΑΕΠ τόσο άμεσα, καθώς αποτελούν βασική συνιστώσα της συνολικής ζήτησης, όσο και έμμεσα μέσω της παραγωγικότητας. Χαμηλότερα ποσοστά επένδυσης συνεπάγονται βραδύτερη αύξηση του κεφαλαιακού αποθέματος και της κεφαλαιακής εμβάθυνσης, άρα χαμηλότερη παραγωγικότητα της εργασίας, αλλά και καθυστέρηση στην ενσωμάτωση νέας τεχνολογίας και οργανωτικών καινοτομιών, γεγονός που περιορίζει τη συνολική παραγωγικότητα των συντελεστών.
Ορθή πρακτική η πρόωρη αποπληρωμή χρέους
Με βάση τα ευρήματα για τη σχέση χρέους-παραγωγικότητας, θετικό βήμα αποτελεί η πρόωρη αποπληρωμή χρέους ύψους 5,29 δισ. ευρώ από το Greek Loan Facility (GLF). Η αποπληρωμή αφορά δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου λήξης μεταξύ 2033 και 2041, και θα πραγματοποιηθεί ύστερα από την απόφαση του European Stability Mechanism (ESΜ) και European Financial Stability Facility (EFSF) να αρθεί η υποχρέωση της Ελλάδας για αναλογική πρόωρη αποπληρωμή προς τον ESM και το EFSF. Η χρηματοδότησή της θα γίνει από τον ειδικό ταμειακό λογαριασμό διαθεσίμων που δημιουργήθηκε στο τέλος των μνημονίων.
Η μετά το ΤΑΑ εποχή
Σχετικά με τον προβληματισμό που αναπτύσσεται για τη μετά το ΤΑΑ εποχή, με βάση τα συμπεράσματα από την ανάλυση της σχέσης χρέους-παραγωγικότητας, η έκθεση τονίζει ότι τα ιδιωτικά επενδυτικά σχέδια μεγάλης κλίμακας θα πρέπει να αποτελέσουν σημαντικό μοχλό οικονομικής ανάπτυξης της χώρας. Τα σημαντικότερα εμπόδια για ιδιωτικές επενδύσεις περιλαμβάνουν: το κόστος ενέργειας, τη διαθεσιμότητα ανθρώπινου δυναμικού υψηλών προσόντων, την αβεβαιότητα για το μέλλον, και το ρυθμιστικό πλαίσιο. Ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων προϋποθέτει, συνεπώς, άρση των ανωτέρω εμποδίων.
Το άρθρο έχει 20 σχόλια
Γράψτε το σχόλιο σας