Ουκρανικό: Η κοινή μέθοδος των 24

Σχόλιο του Κώστα Αργυρού

Όταν έχεις προκαταβολικά δηλώσει ότι "δεν θα φύγουμε από εδώ χωρίς λύση", τότε πρέπει να βρεις λύση. Ή κάτι που θα παρουσιάσεις ως λύση. Αυτό κατάφεραν οι Ευρωπαίοι ηγέτες στην συντριπτική τους πλειοψηφία, αφού για μια ακόμα φορά υπήρξαν… εξαιρέσεις.

Ο καγκελάριος Μερτς και η πρόεδρος φον ντερ Λάιεν έσκυψαν επικίνδυνα έξω από το παράθυρο. Θα έπρεπε να ήταν πιο προσεκτικοί στην τακτική τους, εκτιμά σήμερα μεγάλο κομμάτι ακόμα και του γερμανικού Τύπου. Δραματοποίησαν υπερβολικά την κατάσταση και τώρα μοιάζουν σαν να απαξιώνουν το στόχο που οι ίδιοι είχαν θέσει. Τα ρωσικά κεφάλαια στην Ευρώπη παραμένουν "ακινητοποιημένα". Αυτό σημαίνει ότι δεν θα… κινηθούν για να χρηματοδοτήσουν την Ουκρανία. Η Μόσχα πανηγυρίζει. Ο Μερτς το ίδιο. Χαρακτήρισε αυτή τη λύση καλύτερη και απλούστερη από εκείνη που πρότεινε ο ίδιος αρχικά. Απλώς δεν την είχε σκεφτεί. Τελικά ποιος νίκησε; Δεν έχει σημασία να χρίσουμε νικητές και ηττημένους λέει το Βερολίνο. Ο Ούγγρος Όρμπαν πάντως μιλά για έναν "χαμένο δανειακό πόλεμο".

Αναπάντητα ερωτήματα

Η στήριξη της εμπόλεμης χώρας θα γίνει μέσω κοινού δανεισμού των Ευρωπαίων, που ξαφνικά ανακάλυψαν ότι έχουν το δημοσιονομικό περιθώριο να διαθέσουν, έστω και σε δόσεις 90 δισεκατομμύρια ευρώ τα δύο επόμενα χρόνια. "Είναι μια εξαίρεση που δεν θα επαναληφθεί" λέει και πάλι το Βερολίνο, που παραδοσιακά θεωρεί "διαβολική" την κοινοτικοποίηση του χρέους. "Δεν θα υπάρξει δημοσιονομική επιβάρυνση για τα κράτη μέλη" λέει η Αθήνα. Αυτό ακούγεται λίγο σαν αλχημεία. Μπορείς να δανειστείς χωρίς επιβάρυνση; Τότε γιατί Ουγγαρία, Τσεχία και Σλοβακία ζήτησαν να κατοχυρώσουν ακριβώς αυτό; Να μην επιβαρυνθούν δηλαδή από τον κοινό δανεισμό.

Αλλά προκύπτουν και άλλα ερωτήματα. Πώς είναι σίγουρη η Κομισιόν ότι θα δανειστεί η ίδια "με ευνοϊκούς όρους" για να δανείσει με μηδενικό επιτόκιο μια χώρα που είναι στα πρόθυρα της χρεοκοπίας; Και ποιος θα αναλάβει να πληρώσει τη διαφορά αυτή που θα εξαρτηθεί από τη διάθεση των αγορών; Και αφού υπάρχει τέτοιο γενναίο δημοσιονομικό περιθώριο τι να σκεφτούν οι Γερμανοί πολίτες που ακούν καθημερινά ότι θα πρέπει να είναι ολιγαρκείς και έτοιμοι για θυσίες. Οι Έλληνες αγρότες που ακούν ότι τα περιθώρια είναι στενά; Και αφού "όποιος καταστρέφει μια χώρα πρέπει να πληρώνει και αποζημιώσεις", όπως είπε η Κάγια Κάλλας, τι να ρωτήσει ο μέσος Πολωνός ή Έλληνας όταν το ακούει αυτό;

Οι εξαιρούμενοι

Τα χρήματα θα παραμείνουν υποτίθεται ως εγγύηση για τις μεταπολεμικές αποζημιώσεις προς την Ουκρανία. Αφού δηλαδή έχει τελειώσει ο πόλεμος και αφού η Μόσχα συμφωνήσει να πληρώσει τέτοιες. Για τον Μερτς αυτό δεν είναι πολύ διαφορετικό από το αρχικό σχέδιο, απλώς με ανάποδη σειρά. Η ΕΕ επιβεβαιώνει την ικανότητα να βαφτίζει "ψάρι το κρέας". 'Η το αντίστροφο αν χρειαστεί.

Μετά από μήνες πληθωρισμού δηλώσεων και υποσχέσεων ακολούθησαν 16 ώρες παραδοξοτήτων. Οι τρεις που εξαιρούνται. Οι άλλοι τρεις (Βέλγιο, Ιταλία, Γαλλία τουλάχιστον), που έθαψαν το φιλόδοξο σχέδιο Μερτς και μάλιστα για πάντα, όπως ισχυρίστηκε διακριτικά υψηλόβαθμος διπλωμάτης.

Μεγάλες απορίες προκάλεσε και ένας ακόμα νεωτερισμός που ανακοίνωσε ο Μερτς και χαρακτηρίστηκε νομικά "ανθεκτικός" από τον Αντόνιο Κόστα. Οι τρεις χώρες Ουγγαρία, Τσεχία και Σλοβακία δεν θα έχουν δικαίωμα λόγου σε μελλοντικές αποφάσεις σχετικά με την Ουκρανία. Είναι κάτι που επίσης θα πρέπει να διευκρινιστεί, αφού αλλάζει τον τρόπο λειτουργίας της Ένωσης. Υπάρχει και ένα ακόμα αναπάντητο ερώτημα. Τι θα κάνουν οι Ευρωπαίοι αν τελικά υπάρξει ειρήνη και ο Τραμπ επιμένει να αξιοποιήσει σε κοινά πρότζεκτ 100 δισεκατομμύρια από τα ρωσικά κεφάλαια στην Ευρώπη; Θα επιμείνουν στο σθεναρό τους όχι; Ή θα βρουν πάλι έναν εύσχημο τρόπο για να βαφτίσουν ένα στραπάτσο ως επιτυχία, ίσως μάλιστα διατλαντική αυτή τη φορά;